भन पण्डित्
फलाकेर क्लिष्ट मन्त्रहरु
कति बालिकालाई पढ्न सिकायौ?

घिउमा मुछेका अन्नका दानाहरु
होमेर अग्नी देवतालाई
कति भोकलाई शान्त पार्यौ?

भन पण्डीत
बयान गरेर हातका रेखाहरु
निधारका धर्काहरु
र कुण्डलीका नक्साहरु
कति बिरामीको ज्यान जोगायौ?
कति जनालाई जागिर दिलायौ?
रत्नपार्ककी ती वृद्धाको
कति माना मकै बिकायौ?

आधुनिक कंशका घरमा
कृष्णलीलाको बयान गर्दैछौ
वर्षौंदेखि
साँच्चै,
फुलाउँदै घाँटीका नशा
वेजोड शंख फुकेर
कति वटा क्रान्तिको उद्घोष गरायौ?

गाडेर आँगनमा बाँसको लिङ्गो
कति शहीदलाई स्वर्ग देखायौ?

भन पण्डीत
गौदानसँगै तारेर बीरजा नदी
कति आत्मालाई वैकुण्ठ पुर्यायौ?

किन भुक्छन् कुकुरहरु ?
तर्साउँछन् परेवा, भँगेरा र मसीना पुतलीहरुलाई

किन झम्टिँदैनन्?
मालिकहरुलाई
देख्दैनन् किन कुनै आतंक?
रगत लत्पतिएका कम्ब्याट पोशाकमा
कम्मरमा लुकाइएका
लोडेड नाइन एम एम पिस्तोलमा
कुल्चिएका सपना हजार
बुटहरुमा ।

किन वेपर्वाह सुतिरहन्छन् कुकुरहरु
र्याल काढ्दै

झम्टिँदै गड्यौला खाने भँगेराहरुलाई
बिथोल्दै फूल र पुतलीको माधूर्य सम्बन्धलाई
देखाउँछन् बहादुरी मालिकहरुलाई

किन सुँघ्दैनन्
र भुक्दैनन्
कारको डिक्कीमा लुकाइएको
मुर्तीलाई
किन थाहा पाउँदैनन्
तेस्का मालिक लुटेरा हो भनेर

विचरा कुकुरहरु
हड्डीको मोलमा शहादत दिन्छन्
बफादारीको

कुकुरको नाममा कलंकहरु,

विद्रोह गर न हो
कुक्कुरहरु!

आउनेछ त्यो दिन
जहाँ पड्किनेछन् ट्वीटहरु
बहिराको नक्कल गर्नेका
फुट्नेछन् कानका जालीहरु

आउनेछ त्यो दिन
जहाँ भित्ताभरि पोतिनेछन्
अन्धाले पनि देख्न सक्ने
गाढा, चम्किला रङहरु
र पोल्नेछ केवल रङको रापले

त्यो दिन पक्कै आउनेछ
जब भन्न सक्छौं
कालो कालो नै हो
सेतो सेतो नै हो
पक्कै आउँछ त्यो दिन
जुन दिन जङ्गबहादुरले
सिधा रुखलाई बाङ्गो भन्ने छैन

त्यो दिन
सुनिने र देखिने भएर आउँछ
जहाँ भीड र झण्डाले होइन
आन्दोलन गर्नेछन्
अक्षरहरुले
साँच्चै पड्किनेछन् ट्वीटहरु
रङ्गिनेछन् फेसबुकका भित्ताहरु

त्यो दिन
उठ्नेछन् आवाजहरु
भाते स्वार्थभन्दा धेरै माथि
खकार झैं चिल्ला र घीनलाग्दा सम्बन्धभन्दा
धेरै धेरै माथि

जहाँ सत्य जस्तै झूठ हुनेछैन
जहाँ सत्य झूठ जस्तै हुनेछैन ।।

फेब्रुअरी १५, २०१२ काठमाण्डु

तिमी सँगै हुनु कति सुन्दर
तिमी नहुनु झनै सुन्दर
तिम्रो याद अति सुन्दर

सम्झिनु कति सुन्दर
सम्झिँदै हराउनु झनै सुन्दर
हराउँदै सम्झिनु त अझै सुन्दर
बिर्सिएको सम्झना अति सुन्दर

सपना कति सुन्दर
सपनाको कल्पना झनै सुन्दर
सपनामा तिमी भए अझै सुन्दर
सपना झैं लाग्ने सम्झना सुन्दर

बोल्दा खेरि कति सुन्दर
नबोल्दा त झनै सुन्दर
मनले बोल्दा अति सुन्दर
आँखाको भाका अझै सुन्दर

पहाड सुन्दर
नदी सुन्दर
धर्ती सुन्दर
आकाश सुन्दर
त्यो आकाशमुनि तिमी सुन्दर
तिमीसँगै म भए झनै सुन्दर
नभए नि कल्पना सुन्दर

तिमी सुन्दर
म सुन्दर
सँगै भए संसार सुन्दर
नभए नि सपना सुन्दर
सपना झैं लाग्ने जिन्दगी सुन्दर

जनवरी १७, २०१२, काठमाण्डु

थानकोटमाथिको तामाङ बस्तीबाट
एकाविहानै
सम्झना दिदी
मुल सडकतिर फटाफट झरिरहँदा
आमाको सुकेको छाती
अघाउन्जेल चुस्न नपाएको
काखे छोरोको अतृप्त रुवाइ
बाक्लो हुस्सुबीच पातलिँदै जान्छ,
पर सडकमा
अलिअलि घाम पोखिन्छ
देखिन्छन् नौला मान्छेहरु
टायर बलेर निस्केको धुँवाको मुस्लो,
रङ्गीन झन्डाहरु
र प्रायोजित नाराको समिश्रणमा
मनमनै  अर्थ खोज्दै
सम्झना दिदी छोरोको सम्झना बोकेर
एकनाश चालिरहन्छिन् पाइलाहरु ।

२ घन्टा १७ मिनेट
लगातार हिँडेपछि
नारायणचौरको साहुको अफिसको
चिसो सिँढीमा थचक्क बस्छिन् सम्झना दिदी
कापकापबाट निस्केका ताता पसीना
सेलाउँछन् बिस्तारै
चिस्याउँछन् भित्रैदेखि सम्झना दिदीलाई
शीतको थोपा सरी

घरैघरैको जंगलपारि
उठेका धुवाँका काला मुस्ला हेर्दै
बेलाबेलामा सुनिने गस्तिका साइरनसँग झस्किँदै
सम्झना दिदी दिनभरि उमालिरहन्छिन्
फिक्का चिया
र छोरोको सम्झना ।

सम्झना दिदी
फटाफट पाइला चाल्छिन्
नेपाल बन्दको साँझ
उनलाई थानकोटमाथि पुग्नुछ हिँडेर
चुक पोखिएका अँध्यारा सडकमा
जँड्याहा,
फटाहा,
लुटेरा,
भुस्याहा कुकुर
र प्रहरीबाट
जोगाउनुछ सम्झना दिदीले आफूलाई
२ घन्टा १७ मिनेट हिँडेर
पुग्नुछ थानकोट
र चुसाउनुछ अतृप्त छोरोलाई
सुकेका छाती ।

एउटा पुरानो कविता
लेखिएको थियो बादलको धर्कामा
देखिएको थियो जुनमा
पोखिएको थियो
घाम डुब्नै लाग्दा
क्षितीजभरि

कोरेको थिएँ तिम्रो तस्बिर
शब्द शब्दमा
हाँस्दा हाँस्दै
तप्प झरेका दुइ थोपा आँशुको मसीले,
नापेको थिएँ सपनाको दूरी
मायाको कसीले

गुनगुनाउँदै
‘कोरा कागज था ये मन मेरा’
लेखेको थिएँ तिम्रै नाम
आकाशजस्तै फराकिलो मुटुमा
देखेको थिएँ तिम्रो तस्बिर
मुटु जस्तै फराकिलो आकाशमा

तिम्रा ओठ, आँखा, परेली
र कान नजिकैबाट
तर्ल्याङ तुर्लुङ झरेका
कपाललाई
पालैपालो चुमेका हावाले
कान नजिकै आएर
खुसुक्क केही भन्दा
ज्वलन्त फुरेको थियो त्यो पुरानो कविता
मनको कुनै कुनामा

याद छ अलिअलि
अझै छ धमिलो तस्बिर
बादलका धर्का जस्तै शब्दहरुको
सम्झनाको एउटा कुनामा
सम्झना भएर बसेको छ
एउटा पुरानो कविता ।।

४७ सालतिर
एकाविहानै भोटे कुकुर डोर्याउँदै
दैलोमा आएका
गाउँका ठूलाबाले भनेका थिए
‘बहुदल आयो’
सानै थिएँ म
सोधेँ कुकुरको नाम
भने ठूलाबाले
‘माले’
बासँगै मकै गोडिरहेको मलाई
भोटे कुकुरको नाम र बहुदल दुबै नौला थिए

दुइ चार वर्षपछि
म पढ्ने स्कुलमा आएका
गाउँकै मामा पर्नले भने
‘माओवादी आयो’
६ कक्षाको नैतीक शिक्षाको
उपदेश कविता
र मामाले भनेको माओवादीको नाम
दुबै बुझिनसक्नु थिए मेरा लागि
स्कुलबाट घर फर्किँदा
बा मकै गोड्दै थिए

शहरमा क्याम्पस पढिरहँदा
अचानक हल्ला खल्ला भयो
सुनियो ‘राजा आयो’
अघिल्लो दिन भनेको थियो क्याम्पसको साहुले
‘फिस नतिरे जाँच दिन नपाउने’
मेरा लागि राजा भन्दा
क्याम्पसको साहु भयानक थियो
कर्फ्यु लाग्ने बेलामा
गाउँ पुग्दा
बा मकै गोड्दै थिए

आउने र जाने क्रममा
शहरमा भिड आयो
सेना आयो
पुलिस आयो
भूत आयो
अमेरिका आयो
भारत आयो
लोकतन्त्र आयो
मलाई तलब आउनुको मात्र चिन्ता थियो
बालाई मकैमा घोगा आउनुको मात्रै चिन्ता थियो

आज एकाविहानै
चोकको पसलेले भन्यो
शान्ति आयो
फोन गरेँ बालाई
लाग्यो होला तपाईंलाई
मेरा बा अझै मकै गोड्दैछन्
अँह
बा त मकै गोड्नै नसक्ने गरी
बुढो भइसके ।।

मेरो जहानका आँशुले
चुलो बल्ने भए
कति जाति हुन्थ्यो
किन्नु पर्दैन थियो त्यो महङ्गो मट्टीतेल

पसलेले
मस्यौरा पोको पारेर दिएको अखबारमा
छापिएका हत्यारा मन्त्रीका
भँगेरे अक्षर समाचारले
कुनै अर्थ राख्दैन मलाई
केवल अर्थ राख्छ
बहिनीलाई हात हाल्न खोज्ने
पुलिसलाई चड्काएको निहुँमा
खोरमा सडाइएको छोरोको सम्झनाले
जसको यादमा
यसपालिको दशैं भिज्यो

जहानको आँशुले पनि अर्थ राख्थ्यो होला
शायद,
त्यो आँशु नभएर मट्टीतेल भएको भए
यसपालि दशैंमा
मेरो घरमा पनि चुलो बल्थ्यो कि !

एक दिन अफिसमै बस्दा एउटा ‘गजल’ फुर्याथ्यो । मलाई गजलको प्राविधिक पक्षबारे केही पनि थाहा छैन भन्दा नि हुन्छ । अरुले लेखेको गजलको शैलीलाई पछ्याएर गजल लेखेँ भन्ठान्छु । हुन त यो गजल उज्यालो एफ एमका अच्युत घिमिरेले आफ्नो चर्चित कार्यक्रम बुलबुलमा पनि वाचन गरिदिनु भएको थियो । अफिसमा आडैको कुर्सीमा बस्ने भानु बोखिमलाई पनि यो गजल मन परेछ । उनले आफ्नो आवाजमा वाचन गरेर रेकर्ड गर्ने जाँगर देखाए । पृष्ठभूमिमा हिन्दी गानाको सँगित भरेर मिक्सिङ गर्ने महान् कार्य पनि भानु जीबाटै सम्पन्न भयो । भानु जी कै आग्रहमा यसमा इन्टरनेटबाट डाउनलोड गरिएका केही तस्बिर हालेर भिडियोको रुप दिइयो र युट्युबमा हालियो । युट्युबमा मैले निकै लामो समयपछि अपलोड गरेको भिडियो हो यो ।

सपना टुटेर के भो
म फेरि पनि निदाइदिन्छु
म दोबाटोमा छुटेर के भो
म अर्कै गोरेटो भेटाइदिन्छु

मलाई छैन चाहत
त्यो झूटो राहतको
यो मन फाटेर के भो
मनै त हो फेरि सिलाइदिन्छु
सपना टुटेर के भो

न, भाग तिमी
न, खोज मलाई
दर्पण फुटेर के भो?
म शुन्य हुँ शुन्यमै बिलाइदिन्छु
म फेरि पनि निदाइदिन्छु ।।

I declare this song as ‘open source’. Anybody can re-use it, edit it, sing it or make fun of it for any commerical/non-commercial purpose.