लामो समय पछि उसको कपाल काट्ने पसलमा पुगेर मेरा कपाल र दारीमा उसले गर्नु पर्ने योगदानबारे छोटो निर्देशन दिएपछि म विशाल ऐनाअगाडि राखिएका एक कुर्सीमा बसेँ । आकाशे रंगको कपडा झट्काएर मेरो घाँटीमा बेरिदिँदै गर्दा उसले सोध्यो, ‘दाइ फेरि कान्तिपुरमै आउनु भयो?’ कपडा बेरिएको घाँटीभित्रको नलिलाई खुकुलो बनाउँदै मैले हैन भनेँ । नजिकै शान्तिनगरमा डेरा सरेको बुझाएँ । उ केही बोलेन । एकछिन पछि हातमा कैँची चलाउँदै सोध्यो ‘कस्तो काट्ने? कति काट्ने’ यो मामिलामा म निकै सजिलो मान्छे । ‘जत्रो मन लाग्छ तेत्रो, जस्तो मन लाग्छ तेस्तो । म केही भन्दिनँ’ मेरो जवाफ सुनेर झन् कन्फ्युज भए जसरी टाउको घुमाइ घुमाइ मेरो झाङ्गिएको कपाललाई कोण कोणबाट निरिक्षण गर्न थाल्यो उ । र एकछिन पछि कैंची चलेको एकोहोरो सँगीत मेरो कानमा गुन्जिन थाल्यो । मेरा आँखा उसको पसलका भित्ताभरि टाँसिएका पोस्टरमा पोखिन थाले ।
***
सानो छँदा पिताजीले कपाल काटिदिनु हुन्थ्यो । अलि ठूलो भएपछि पिताजीले काटिदिएको कपाल टाटेपाटे लाग्न थाल्यो । त्यसपछि हाम्रो टोलतिर साइकलमा चढेर ‘क…..पा…..ल का….ट्ने’ भन्दै कराउँदै हिँड्ने एक जना हजामबाट मैले यो सेवा लिन थालेँ । उ धोती लाउँथ्यो । सेतो सर्ट लाउँथ्यो । मोटो ज्यानको थियो । उसको अगाडि म सारा कपडा खोलेर नतमस्तक भएर टुक्रुक्क बस्थेँ । उ सानो काठको बाकसबाट कैँची र काइँयो निकालेर मेरो कपालसँग एकछिन खेल्थ्यो । कपाल काटेको उसको आम्दानी ५ रुपैंया । कपाल काटेपछि मात्र उसले सानो गोलाकार ऐना हेर्न दिन्थ्यो । कपाल काटिरहँदा ऐना हेर्न खोजेको उसलाई मन पर्दैन थियो । मेरो पुर्पुरोमा उसका सुर्तीले पहेँलिएका खस्रा हत्केला हुन्थ्यो । जहाँबाट सँधै नमिठो गन्ध आइरहेको हुन्थ्यो । कपाल काट्दा काट्दै उ बेला बेलामा पिच पिच सुर्ती थुक्थ्यो । बस्दाखेरि बेपर्वाह उसका धोती काला तिघ्रासम्म माथि सरेका हुन्थे । उसले लगाउने नीलो रङको सुतीको कट्टु पनि सम्झिन्छु म ।
***
हुन त हेटौंडामा कपाल काट्नै सैलुन अरु पनि थिए । धेरै जसो बजारमा थिए । मेरो घर भएको ठाउँ कर्रामा पनि एउटा थियो । हाइवेको छेवैमा । यति छेवैमा कि नारायणघाटबाट विराटनगर जान कुदेको एक्सप्रेस बसले सडकमा उडाएको धुलो कपाल काटिरहँदा अनुहारमै आएर टाँसिन्थ्यो । काठको पुरानो छाप्रोमा रहेको त्यो कपाल काट्ने पसल मैले सम्झेदेखि नै त्यहिँ थियो । त्यो सैलुनमा ठूला ऐना थिए । कपाल काटेको नि अलि महँगो थियो । १० हो कि १५ रुपैंया । चाडबाड या यस्तै विशेष बेलामा चाहिँ त्यहाँ गएर कपाल काटिन्थ्यो । मलाई त्यहाँ सबैभन्दा मन पर्ने चाहिँ काठको ठूलो घुम्ने कुर्सी । अनि भित्तामा टाँसिएका हनुमान चालिसा, गीता सार देखि बलिउडका अर्धनग्न हिरोइनहरुको रंगीन पोस्टरहरु । भित्ताभरि यति पोस्टर हुन्थे कि हेरेर कहिल्यै सकिँदैन थियो । जति हेर्यो हेरुँ हेरुँ लाग्ने । कपाल काटिदिने हजामको उमेर भर्खरको थियो । उसको आवाज चाहिँ केटीको जस्तो थियो । कपाल काट्दिरहँदा बडो मिठो गित पनि गाउँथ्यो कहिले काहिँ । टोलका दादा केटाहरुसँग उसको हल्का दोस्ती पनि थियो । तर यो दोस्तीको मूल्य भने उ ती दादा केटाहरुको कपाल सित्तैमा काटिदिएर चुकाउँथ्यो । त्यो जवान हजाम सँधै उस्तै देखिन्थ्यो । उ कहिल्यै बुढो भएन । कर्रामा जनसंख्या बढ्यो । घरहरु बढे । बुढाहरु मरे । तर त्यो हजाम उस्तै थियो । कुनै दिन म घर जाँदा राजमार्गमा छेवैमा रहेको उसको त्यो काठको छाप्रो थिएन । त्यसकै अलि पर पक्की घरमा अर्कै हजामले नयाँ सैलुन खोलेको रहेछ ।

***
म त्यही सैलुनको पोस्टरमा फर्किन्छु । प्रमोदले ठाकुरले मेरो कपाल काटिरहँदा अफिस जान चिटिक्क परेर हिँडेका एक अँधबैंशे सैलुनमा छिर्छन् । घर्रामा राखेको मेसिन आफैंले निकाल्छन् । ऐनामा झण्डै गाला जोडेर आफ्ना बाक्ला जुँगामा आफैंले मेसिन लगाउँछन् । धन्यवाद भनेर हिँड्छन् । अर्का एक वृद्ध आउँछन् । प्रमोदले उसलाई बस्नुस् अंकल भन्छ । ती वृद्ध फुर्सदसँग एउटा पत्रिका च्याप्चछन् र बस्छन् ढोका छेउकै कुर्सीमा । प्रमोदको एउटा एसिस्टेन्ट पनि छ । भर्खर आए जस्तो छ । त्यति धेरै बोल्दैन ।
प्रमोदका अरु एसिस्टेन्ट पनि थिए । तर ती आउँथे-जान्थे । कुनै भर्खर जुँगाको रेखी बसेका हुन्थे । कुनै प्रमोद भन्दा पाका नि हुन्थे । प्राय सबै एसिस्टेन्ट प्रमोदको नाता गोता नै हुने गर्थे । कोही भतिज, कोही साला, कोही टाढाको यस्तै कोही । ‘त्यो पहिलाको साथी कहाँ गयो?’ मैले प्रमोदलाई सोधेँ । उसले बुझीहाल्यो मैले कसलाई सोध्दैछु भनेर । तुरुन्त प्रतिप्रश्न गर्यो, ‘को? त्यो काले?’ हो त्यही काले । काले भन्न मलाई अफ्ठ्यारो लागेको थियो । उसले नै प्याच्च भन्दियो । निकै काले थियो त्यो असिस्टेन्ट । हाँस्दा खेरि उसका सेता दाँत मर्करी बत्ती जस्ता टल्किन्थे । उसको नाम चैं थाहा थिएन । तर उसलाई लामो समयसम्म देखेको थिएँ प्रमोदको पसलमा ।
उ ती बूढा अंकलको गालामा ब्रस दल्न थाल्छ । ‘दारी नै छैन बुढाको किन काट्नु परेको होला?’ म मनमनै सोच्छु । बुढा अंकलको अनुहारमा निधार र आँखा बाहेक सबैतिर सेता गाजै गाजले ढाकेको हुन्छ । फेरि अर्को युवक झुस्स दारी र निराश अनुहार लिएर सैलुनमा छिर्छ । दुबै जना नाइलाई व्यस्त देखेपछि उसको अनुहार झन् चाहुरिन्छ । ती चौडा ऐनामा आफ्नो अनुहारलाई केहीबेर एक टकले नियाले पछि उ बाहिरिन्छ । अर्को लामो कपाल, कालो वर्ण र मैलो लुगा लगाएको २०-२५ को मान्छे सैलुनमा छिर्छ । प्रमोद नजिकैको कुर्सीमा आएर बस्छ । उसलाई हेर्दा लाग्दथ्यो उ भर्खर सिमेन्टीको ५० वटा बोरा गाडीबाट अनलोड गरेर आएको हो । उ कपाल काट्न हैन पीडा पोख्न आएको रैछ । टाउकोमा हात लाएर कुर्सीमा बसुन्जेल उसले एक पटक पनि ऐना हेरेन । ठेकेदारले पैसा खाएर भागेको कुरा उ मलीन आवाजमा सुनाउँछ । प्रमोद फिस्स हाँसेर प्रतिक्रिया जनाउँछ ‘भाग्यो है?’ । मजदूरको अनुहारको मलीनता उस्तो उन्छ । ऐनामा देखिएको प्रमोदको शान्त अनुहारले भन्छ ‘धन्य, मेरो कुनै ठेकेदार छैन’